Procedura odbioru stacji ładowania pojazdów elektrycznych

Wszystkie firmy, które planują budowę lub też rozbudowę stacji ładowania muszą zmierzyć się z szeregiem dokumentacji i procedur. Dotyczy to zwłaszcza stacji publicznych, ogólnodostępnych, a także tych które będą eksploatowane przez ograniczoną liczbę użytkowników np. ładowarki w hotelu, zakładzie pracy, czy w budynku wielorodzinnym. W wymienionych przypadkach niezbędny będzie odbiór przez Urząd Dozoru Technicznego (UDT).

Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące zasad i procedur odbioru stacji ładowania.

Stacja i punkt ładowania

Na początku wyjaśnijmy znaczenie dwóch podstawowych określeń: stacja ładowania i punkt ładowania.

Zgodnie z Ustawą z dnia 11 stycznia 2018r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych, użyte pojęcia oznaczają:

„stacja ładowania:

a) urządzenie budowlane obejmujące punkt ładowania o normalnej mocy lub punkt ładowania o dużej mocy, związane z obiektem budowlanym, lub

b) wolnostojący obiekt budowlany z zainstalowanym co najmniej jednym punktem ładowania o normalnej mocy lub punktem ładowania o dużej mocy

– wyposażone w oprogramowanie umożliwiające świadczenie usług ładowania, wraz ze stanowiskiem postojowym oraz instalacją prowadzącą od punktu ładowania do przyłącza elektroenergetycznego;

punkt ładowania – urządzenie umożliwiające ładowanie pojedynczego pojazdu elektrycznego, pojazdu hybrydowego i autobusu zeroemisyjnego oraz miejsce, w którym wymienia się lub ładuje akumulator służący do napędu tego pojazdu”

Najważniejsze dokumenty dotyczące stacji ładowania

Dokumentami, które w Polsce pełnią najistotniejszą rolę w dziedzinie infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych są:

1. Ustawa z dnia 11 stycznia 2018r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych.
2. Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 26 czerwca 2019r. w sprawie wymagań technicznych dla stacji i punktów ładowania stanowiących element infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego.

Rozporządzenie stanowi akt wykonawczy Ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Dokument ten zawiera przepisy regulujące rodzaje badań którym podlegają stacje ładowania, a także terminy i sposób ich przeprowadzania  przez UDT.

Wymagania techniczne UDT

Wymogi odnoszą się do stacji nieogólnodostępnych z punktami ładowania o mocy większej niż 3,7 kW, a także ogólnodostępnych. Te drugie dotyczą stacji bez względu na moc zainstalowanych punktów ładowania.

Poniżej prezentujemy kilka ważnych zasad dopuszczających stację ładowania do użytkowania:

Usytuowanie urządzenia

Planując montaż stacji ładowania powinniśmy uwzględnić położenie urządzenia. Podstawowym kryterium jest bezpieczna lokalizacja pozwalająca uniknąć uszkodzenia poprzez najechanie autem. Zastosowanie mogą mieć także dodatkowe środki ochrony mechanicznej takie jak: słupki, barierki, czy odboje. Planując stację musimy pamiętać, także iż urządzenie nie może znajdować się w strefie zagrożenia wybuchem. Powinna także mieć swobodny dostęp osobom niepełnosprawnym.

Oprzyrządowanie

Zgodnie z wymogami, stacja ładowania obowiązkowo powinna także zostać wyposażona w zabezpieczenia zapewniające ochronę przeciwporażeniową. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu wyłącznika głównego odcinającego zasilanie wszystkich obwodów urządzenia, wyłącznika różnicowoprądowego przy zasilaniu z sieci prądu przemiennego lub też zabezpieczenia nadmiarowoprądowego.

Oznakowanie urządzenia

Stacja ładowania powinna być zaopatrzona w tabliczkę znamionową producenta lub eksploatującego. Muszą się na niej znaleźć takie informacje jak: nazwa producenta, typ urządzenia, numer seryjny, napięcia znamionowe, częstotliwość znamionowa, prądy znamionowe. Kolejną istotną kwestią jest umieszczenie w widocznym miejscu instrukcji ładowania. Jeśli nie jest to możliwe powinien pojawić się interfejs użytkownika z wyświetlaczem zawierającym instrukcję użytkowania. Jest to związane z zapewnieniem dostępności i uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych.

W łatwo zauważalnym miejscu powinien także pojawić się numer telefonu eksploatującego w przypadku zgłoszenia awarii i nieprawidłowej pracy. W formie oznaczenia graficznego obowiązkowo na obudowie musi się znaleźć informacja o występujących zagrożeniach związanych z pracą urządzenia (np. o ryzyku porażenia prądem).

Eksploatacja

Użytkowanie stacji ładowania możliwe jest pod warunkiem spełnienia kilku wymogów:

– wykonywania konserwacji zgodnie z zasadami określonymi w instrukcji eksploatacji urządzenia

– przeprowadzania przeglądów serwisowych

– wykonywania pomiarów elektrycznych takich jak np. skuteczności ochrony przeciwporażeniowej

– niestosowania przedłużaczy przewodu ładowania

Wszystkie naprawy, konserwacje, czy przeglądy stacji ładowania wykonywane są przez osoby do tego uprawnione tj. posiadające odpowiednie świadectwo kwalifikacyjne wydane zgodnie z prawem energetycznym. Przeglądy przeprowadzane są zgodnie z wymogami zawartymi w instrukcji użytkowania, a po jego przeprowadzeniu wydawany jest odpowiedni dokument.

W sytuacji zarówno gdy stacja ładowania ulegnie awarii, czy też zostaną przekroczone terminy wykonania pomiarów elektrycznych zawartych w instrukcji użytkowania, urządzenie powinno zostać wyłączone z eksploatacji. Następuje to poprzez odłączenie ładowarki od sieci zasilającej. Eksploatujący zobowiązany jest do takiego oznaczenia urządzenia, które ewidentnie będzie wskazywało, iż stacja jest niedostępna.

Gniazda wyjściowe lub złącza pojazdowe

Planując punkt ładowania o normalnej mocy (mniejszej lub równej 22 kW) na prąd przemienny, stację należy wyposażyć w gniazda wyjściowe lub złącza pojazdowe typu 2.

W przypadku ładowarek o dużej mocy (większej niż 22 kW):

– na prąd przemienny (AC) – punkt ładowania powinien posiadać złącza pojazdowe typu 2,

– na prąd stały (DC) – stację wyposaża się w złącza uniwersalnego systemu ładowania „Combo 2”.

Procedura odbioru stacji ładowania przez Urząd Dozoru Technicznego

Odbiór stacji możemy podzielić na trzy etapy: procedury przed rozpoczęciem budowy, postępowanie i badania techniczne wstępne przed oddaniem infrastruktury do użytku, a także czynności i badania techniczne eksploatacyjne po każdej modernizacji czy naprawie stacji.

Procedura przed rozpoczęciem budowy stacji

Zanim przystąpimy do budowy stacji ładowania możemy wystąpić z wnioskiem do Prezesa UDT o wydanie opinii w zakresie zgodności dokumentacji technicznej projektowanej infrastruktury z wymogami technicznymi. Urząd Dozoru Technicznego w ciągu 30 dni od momentu złożenia wniosku, wydaje opinię. Po otrzymaniu dokumentu, wnioskodawca uiszcza opłatę. Jej wysokości to 4% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzednim za każdą rozpoczętą godzinę opracowania opinii, nie więcej niż 100% tego wynagrodzenia.

Postępowanie i badania techniczne wstępne przed oddaniem stacji ładowania do eksploatacji

W momencie gdy budowa całej infrastruktury ładującej uległa zakończeniu, czyli urządzenie jest całkowicie zmontowane i przygotowane do użytku, eksploatujący składa wniosek do Prezesa UDT o przeprowadzenie badania technicznego wstępnego.

Do wniosku należy dołączyć wymagane załączniki takie jak:

1. Opis techniczny urządzenia.
2. Pełnomocnictwo do reprezentowania eksploatującego jeśli dotyczy.
3. Instrukcja obsługi urządzenia (w języku polskim).
4. Instrukcja serwisowa urządzenia (w języku polskim)
5. Poświadczenie prawidłowości montażu.
6. Rysunek wraz z opisem miejsca usytuowania urządzenia, opisem zastosowanych zabezpieczeń przed uszkodzeniami mechanicznymi i sposobu odprowadzania wód opadowych.
7. Schemat zasilania urządzenia.
8. Dokumenty rejestrowe wnioskodawcy.
9. Deklaracja zgodności CE wystawiona przez producenta.
10. Zatwierdzone protokoły pomiarów elektrycznych wraz z kopią świadectwa kwalifikacyjnego osoby zatwierdzającej protokoły pomiarów elektrycznych. Dokumenty wystawia osoba z uprawnieniami.
11. Kopia protokołu odbioru technicznego instalacji elektrycznej lub przyłącza wystawiona przez uprawnioną osobę lub dystrybutora energii.
12. Opinia o spełnieniu wymagań z zakresu ochrony przeciwpożarowej wystawione przez rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych.

Część opisanych dokumentów wnioskodawca sporządza samodzielnie lub też pozyskuje od innych podmiotów.

Wszystkie wymienione załączniki można pobrać ze strony pspa.com.pl

Inspektor UDT weryfikuje kompletność dołączonej dokumentacji, a także spełnienie wszystkich wymagań technicznych określonych w przepisach i instrukcji eksploatacji. UDT ma 30 dni na sprawdzenie dokumentacji.

W sytuacji gdy inspektor znalazł uchybienia w załączonym wniosku, wskazuje je i odsyła do wnioskodawcy. Obowiązkiem eksploatującego jest uzupełnienie braków.

W momencie pozytywnej weryfikacji dokumentacji, inspektor umawia się z wnioskodawcą na oględziny infrastruktury. Podczas tej kontroli przeprowadzone są wyrywkowe pomiary, próby obciążeniowe, czy próby funkcjonalne. Badanie kończy się sporządzeniem protokołu z przeprowadzonych oględzin. W przypadku pozytywnego wyniku badań cała procedura kończy się, a protokół jest dokumentem dopuszczającym urządzenie do użytku.

Po przeprowadzonym badaniu eksploatujący uiszcza opłatę w wysokości 20% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzednim.

Natomiast w sytuacji gdy kontrola wykaże błędy, UDT wyda decyzję o wstrzymaniu użytkowania infrastruktury. Po usunięciu wszystkich wskazanych nieprawidłowości, wnioskodawca ponownie może złożyć wniosek o przeprowadzenie wstępnego badania technicznego.

Czynności i badania techniczne eksploatacyjne po każdej naprawie i modernizacji stacji

Po każdej modernizacji lub też naprawie stacja ogólnodostępna musi zostać zbadana przez Urząd Dozoru Technicznego i przejść badania techniczne eksploatacyjne. Do modernizacji nie zaliczają się drobne naprawy tylko takie, które w znacznym stopniu wpływają na stację ładowania. Do takich możemy zaliczyć zwiększenie liczby punktów ładowania, zmianę miejsca zainstalowania punktu, czy też zmianę parametrów i konstrukcji stacji. Naprawa natomiast oznacza doprowadzenie urządzenia do stanu sprzed awarii.

Zgodnie z procedurami, badaniom nie podlegają stacje u których prace polegały jedynie na wymianie części lub podzespołów urządzenia na inne o takich samych parametrach lub spełniające wymagania producenta.

W momencie gdy urządzenie przeszło modernizację lub naprawę i jest już w pełni sprawne i gotowe o użytkowania, eksploatujący składa do UDT wniosek o badanie techniczne eksploatacyjne. Kompletny dokument zawiera także niezbędne załączniki, które wymieniamy poniżej:

1. Pełnomocnictwo do reprezentowania eksploatującego jeśli dotyczy.
2. Opis dokonanej naprawy lub modernizacji urządzenia.
3. Dokumenty rejestrowe wnioskodawcy.
4. Dokumentacja potwierdzająca zmiany wprowadzone w wyniku naprawy lub modernizacji.
5. Protokoły pomiarów elektrycznych zatwierdzone przez osobę spełniającą wymagania kwalifikacyjne dla stanowiska dozoru wraz z kopią świadectwa kwalifikacyjnego tej osoby.

Wnioskodawca samodzielnie sporządza pełnomocnictwo i opis przeprowadzanej naprawy, pozostałe dokumenty pozyskuje od innych podmiotów.

W kolejnym kroku, inspektor UDT ma 30 dni na sprawdzenie kompletności złożonej dokumentacji. Po pozytywnej weryfikacji wszystkich załączonych materiałów, UDT umawia się z eksploatującym na oględziny infrastruktury. W tym czasie kontrolujący przeprowadza wyrywkowe pomiary, próby funkcjonalne lub próby obciążeniowe.

W sytuacji gdy stacja nie spełnia wymagań technicznych, inspektor UDT wydaje decyzję o wstrzymaniu użytkowania infrastruktury. Po usunięciu nieprawidłowości, eksploatujący ponownie może złożyć wniosek o przeprowadzenie badania technicznego eksploatacyjnego.

Jeśli kontrola nie wykazała żadnych uchybień, inspektor UDT sporządza protokół z przeprowadzonych badań. Wspomniany dokument z wynikiem pozytywnym dopuszcza urządzenie do eksploatacji. Po przeprowadzonej kontroli wnioskodawca wnosi opłatę za przeprowadzenie badania technicznego eksploatacyjnego. Wysokość zobowiązania to 4% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku wcześniejszym za każdą rozpoczętą godzinę badania, nie więcej niż 20% tego wynagrodzenia.